Yıl: 2019  Cilt: 54  Sayı: 4  Sayfa: 1937-1956

doi: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.19.12.1239

TÜRKİYE’DE SEKTÖREL ELEKTRİK TÜKETİMİ İLE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: MWALD TEMELLİ NEDENSELLİK ANALİZLERİNİN UYGULANMASI

AHMET EMRAH TAYYAR

Türkiye’de sektörel açıdan elektrik tüketiminin ekonomik büyüme üzerindeki nedensellik ilişkilerinin incelenmesi makalenin temel amacını oluşturmaktadır. Bu açıdan çalışmada Türkiye’de 1970-2017 dönemi için yıllık bazda ticari, aydınlatma, mesken, diğer, resmi, sanayi sektörleri elektrik tüketimlerinin yanı sıra toplam elektrik tüketimi ile reel gayri safi yurt içi hasıla serileri kullanılmıştır. Değişkenler arasındaki nedensellik ilişkilerinin tespiti için MWALD testini kullanan Toda-Yamamoto (1995) ve Dolado-Lütkepohl (1996) analizlerinden faydalanılmıştır. Toda-Yamamoto testi sonuçlarına göre ticari, mesken ve sanayi sektörlerinin elektrik tüketimi ile ekonomik büyüme arasında çift yönlü nedenselliğin var olduğu görülmektedir. Toplam elektrik tüketimi ve resmi sektörün elektrik tüketimi açısından büyüme hipotezinin ve aydınlatma sektörü için koruma hipotezinin geçerli olduğu tespit edilmiştir. Dolado-Lütkepohl testine göre diğer, mesken ve aydınlatma sektörleri için koruma hipotezi geçerliyken geriye kalan sektörlerde nedenselliğin olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca her iki testin ortak sonucu olarak aydınlatma sektöründe koruma hipotezinin geçerliliği dikkati çekmektedir.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Sektörel Net Elektrik Tüketimi, Ekonomik Büyüme, Elektrik Tüketimi, MWALD Temelli Nedensellik Testleri, Türkiye.

RELATIONSHIP BETWEEN SECTORAL ELECTRICİIY CONSUMPTION AND ECONOMIC GROWTH IN TURKEY: APPLICATION OF MWALD-BASED CAUSALITY ANALYSIS

The main purpose of the article is to examine the causality relations of electricity consumption on economic growth in Turkey from a sectoral perspective. In this respect, the total electricity consumption and real gross domestic product series were used for the period 1970-2017 in Turkey as well as the electricity consumption of commercial, illumination, household, goverment, other and industrial sector on an annual basis. Toda-Yamamoto(1995) and Dolado-Lutkepohl(1996) tests using the MWALD test for the determination of causality relations between variables were used. According to the Toda-Yamamoto test results, it is observed that there is a two-way causality between electricity consumption and economic growth in commercial, household and industrial sectors. It has been determined that the growth hypothesis in terms of total electricity consumption with the government sector and the conservation hypothesis for the illumination sector are valid. In terms of the Dolado-Lutkepohl test, the conservation hypothesis for electricity consumption of other, household and illumination sectors is valid, while the remaining sectors have no causality. In addition, the validity of the conservation hypothesis for the illumination sector as a common result of both tests is noteworthy.

Anahtar Kelimeler (Keywords): Sectoral Net Electricity Consumption, Economic Growth, Electricity Consumption, MWALD Based Causality Tests, Turkey